ناظر هماهنگ کننده
ناظر هماهنگ کننده کیست؟
ناظر هماهنگ کننده به مهندسی گفته میشود که دارای صلاحیت نظارت یا پروانه اشتغال به کار نظام مهندسی در رشته معماری یا عمران باشد.
ناظر هماهنگ کننده وظیفه هماهنگی بین کارفرما، مجری و ناظران را بر عهد ه دارد. مهندس ناظر هماهنگ کننده همچنین با برقراری ارتباط با سایر ناظران در رشتههای مختلف و حضور مستمر در تمامی مراحل پروژه، اطمینان حاصل میکند که امور بهدرستی مطابق با پروانه ساخت و مقررات ملی ساختمان پیش میرود. او گزارشهای مربوط به پیشرفت کار یا هرگونه تخلف را به مراجع ذیربط مانند شهرداری و سازمان نظام مهندسی استان ارائه میکند. در شرکتهای حقوقی، این وظایف معمولاً به مدیرعامل یا مسئول واحد فنی محول میشود.
شرح وظایف ناظر هماهنگ کننده چیست؟
شرح وظایف ناظر هماهنگ کننده ساختمان مسئولیتها شامل بخشهای مختلفی است که در ادامه جزئیات آنها را توضیح میدهیم:
1. نظارت بر روند اجرای پروژه و گزارشدهی
ناظر هماهنگ کننده باید قبل از شروع عملیات ساختمانی و پس از صدور پروانه ساخت، از محل بازدید کرده و مطمئن شود که هیچ نوع تخریب یا تغییر غیرمجاز صورت نگرفته است. قبل از آغاز عملیات اجرایی، سازنده موظف است تاییدیه شروع به کار را از ناظر هماهنگکننده کسب کند. ناظر هماهنگکننده باید با برگزاری جلسه هماهنگی در محل کارگاه، وضعیت ملک و همجواریها را بررسی کند و سپس تاییدیه شروع عملیات را امضا نماید.
اگر پروژه به زمان بیشتری نسبت به آنچه در قرارداد اعلام شده نیاز داشته باشد، ناظر باید دو ماه قبل از اتمام مدت قرارداد این مورد را به کارفرما و مراجع مربوط اطلاع دهد و قرارداد را تمدید کند. مسئولیت دیگر ناظر هماهنگکننده شامل جمعآوری گزارشهای دورهای سایر ناظران برای ارائه به مراجع ذیربط است. همچنین در صورت مشاهده هرگونه تخلف که با پروانه ساخت یا مقررات ملی ساختمان تطابق نداشته باشد، باید آن را گزارش دهد. در پایان پروژه، ناظر هماهنگکننده موظف به جمعآوری تاییدیهها و امضاهای پایان کار از سایر ناظران و ارائه تاییدیه خود است تا از رفع کامل نواقص اطمینان حاصل شود.
2. ایجاد هماهنگی و تعامل بین عوامل پروژه برای اطمینان از پیشرفت پروژه و حل مشکلات بهموقع
ناظر هماهنگکننده باید ارتباط موثری با تمامی عوامل اجرایی شامل ناظران مختلف، مجری ذیصلاح و سایر ذینفعان برقرار کند و در صورت نیاز، جلسات دورهای برگزار نماید. ارتباط مستمر، تبادل نظرات و هماهنگیهای مربوط به اجرای تاسیسات برق، مکانیک و سازه بخشی از وظایف ناظر هماهنگکننده است.
3. حل اختلاف و تصمیمگیری در موارد ضروری
در صورت بروز اختلاف نظر فنی یا چالش بین مهندسان ناظر، عوامل اجرایی پروژه و کارفرما، ناظر هماهنگ کننده باید به عنوان داور اولیه عمل کرده و با استفاده از دانش فنی خود نسبت به حل اختلاف اقدام کند. اگر نتیجهای به دست نیامد، موضوع را به کمیته داوری ارجاع دهد.
مسئولیت سایر ناظران چیست؟ مسئولیت کلیه ناظران برای نظارت بر تمام مراحل پروژه از زمان صدور پروانه ساخت، یا 15 درصد مدت قرارداد، آغاز میشود و تا پایان عمر ساختمان ادامه مییابد. میزان مسئولیت هریک از ناظران بسته به مراحل اجرایی کار متفاوت می باشد. برای نمونه، در مرحله گودبرداری، هر یک از ناظران وظایفی چون نظارت بر تخریب برای ناظر سازه، کنترل عمق گودبرداری برای ناظر معماری و بررسی ایمنی کنتور برق و تاسیسات برقی برای ناظر برق دارند. لازم به ذکر است که اظهارنظر فنی در حوزههای خارج از تخصص ناظر هماهنگکننده ممنوع بوده و هرگونه اشتباه در این زمینه مسئولیت وی را به همراه دارد.
فرایند انتخاب مهندس ناظر هماهنگکننده چگونه صورت میگیرد؟
فرآیند انتخاب ناظر هماهنگ کننده در بسیاری از شهرهای بزرگ مانند تهران، نظارت بر پروژههای ساختمانی معمولاً به صورت چهار ناظره (شامل ناظران سازه، معماری، برق و مکانیک) انجام میشود. طبق بند 16-2 مبحث دوم مقررات ملی ساختمان، انتخاب ناظر هماهنگکننده توسط سازمان نظام مهندسی از بین ناظران عمران یا معماری صورت می گیرد.
در کارتابل مهندسان سازه و معماری، پس از ارجاع کار نظارت نظام مهندسی، گزینهای برای اعلام آمادگی به عنوان ناظر هماهنگکننده وجود دارد که هر دو مهندس عمران و معماری میتوانند آن را انتخاب کنند. اگر تنها یکی از آنها آمادگی خود را اعلام کند، به عنوان ناظر هماهنگکننده انتخاب خواهد شد. اما در صورتی که هر دو یا هیچکدام از ناظران این گزینه را انتخاب نکنند، سیستم بر اساس اولویتهای زیر ناظر هماهنگکننده را تعیین میکند: پایه بالاتر: داشتن رتبه بالاتر در نظام مهندسی. امتیاز بیشتر: در صورت یکسان بودن پایه، مهندسی که امتیاز بیشتری در صف ارجاع کار دارد. سابقه بیشتر: در صورت برابری پایه و امتیاز، مهندسی که قدیمیترین تاریخ اخذ پروانه اشتغال را دارد. در تهران معمولاً ناظر سازه (عمران) به عنوان ناظر هماهنگکننده انتخاب میشود، زیرا در زمینه گودبرداری و پایدارسازی گود، تخصص بیشتری دارد.
حقالزحمه ناظر هماهنگکننده چگونه تعیین می شود؟
مبلغی است که به مهندسان عضو سازمان نظام مهندسی برای ارائه خدمات مهندسی در زمینههایی مانند عمران، معماری، برق، مکانیک و دیگر حیطهها پرداخت میشود. این مبلغ هر ساله توسط سازمان نظام مهندسی کل کشور تعیین میشود و ممکن است بسته به استان متفاوت باشد. تعرفههای خدمات مهندسی به عواملی مانند نوع خدمت (نظارت یا طراحی)، رشته مهندسی (عمران، معماری و غیره) و تعداد طبقات ساختمان بستگی دارد. برای مثال، حقالزحمه نظارت بر یک ساختمان ۱۰ طبقه با یک ساختمان ۲ طبقه متفاوت است. معمولاً حقالزحمه ناظر هماهنگکننده حدود ۵ تا ۱۰ درصد بیشتر از حقالزحمه نظارت ساده است، زیرا مسئولیت نظارت بر چند ناظر را دارد و نقش مهمی در هماهنگی پروژه ایفا میکند.
نتیجه گیری:
پروژههای ساختمانی با توجه به فاکتورهای مختلف و طبق نظر سازمان نظام مهندسی به صورت تکنظارته یا نظارت جمعی (چهارناظره) واگذار میشوند. ناظر هماهنگکننده یکی از مهندسان عمران یا معماری است و بر اساس اولویتبندی سازمان نظام مهندسی انتخاب میشود. او باید از تمامی مراحل پروژه و دستورالعملهای سایر ناظران مطلع باشد و گزارشهای دورهای را به مراجع نظام مهندسی ارائه دهد. امیدواریم این مقاله اطلاعات مفیدی درباره نقش ناظر هماهنگکننده به شما داده باشد.
نویسنده: آزاده کریمی
در استودیو طراحی معماری و ساخت آزاده کریمی، با تمامی خدمات طراحی نظارت و اجرا در کنارتان هستیم.
خوشحال میشیم نظراتتان را در قسمت دیدگاه برایمان بفرستید.